Đau thần kinh tọa dễ nhầm với đau lưng nói chung. Đau thần kinh tọa không chỉ giới hạn ở lưng. Vậy dấu hiệu, nguyên nhân, cách điều trị và dự phòng đau thần kinh tọa như thế nào?
Dây thần kinh tọa là gì?Dây thần kinh tọa là dây thần kinh dài nhất và rộng nhất trong cơ thể con người. Dây thần kinh hông đi từ lưng dưới qua hông, mông và xuống mỗi chân. Cụ thể, nó chạy từ lưng dưới, qua mông và xuống chân, kết thúc ngay dưới đầu gối. Dây thần kinh tọa có nhiệm vụ kiểm soát một số cơ ở cẳng chân và cung cấp cảm giác cho da bàn chân và phần lớn cẳng chân.
Đau thần kinh tọa là gì?
Đau thần kinh tọa là dạng bệnh do cơn đau do kích thích dây thần kinh hông. Vì vậy, bất cứ nguyên nhân nào kích thích dây thần kinh này đều có thể gây đau, từ nhẹ đến nặng. Thông thường, thuật ngữ “đau thần kinh tọa” bị nhầm lẫn với chứng đau lưng nói chung. Tuy nhiên, đau thần kinh tọa không chỉ giới hạn ở lưng. Điều này có nghĩa đau thần kinh tọa không chỉ là tình trạng còn là triệu chứng của một vấn đề khác liên quan đến dây thần kinh tọa.
Đau thần kinh tọa thường do dây thần kinh bị nén ở phần dưới cột sống gây ra. Đau thần kinh tọa thường xảy ra khi thoát vị đĩa đệm hoặc xương phát triển quá mức gây áp lực lên một phần của dây thần kinh. Điều này gây viêm, đau và thường bị tê ở chân bị ảnh hưởng. Một số chuyên gia ước tính rằng có tới 40% người sẽ bị đau thần kinh tọa ít nhất một lần trong đời.
Nguyên nhân đau thần kinh tọa
Đau thần kinh tọa xảy ra khi dây thần kinh tọa bị chèn ép. Nguyên nhân đau thần kinh tọa thường là thoát vị đĩa đệm ở cột sống hoặc sự phát triển quá mức của xương, đôi khi được gọi là gai xương, hình thành trên xương cột sống. Hiếm gặp hơn, một khối u có thể gây áp lực lên dây thần kinh. Hoặc một căn bệnh như bệnh tiểu đường có thể làm hỏng dây thần kinh.
Triệu chứng dấu hiệu đau thần kinh tọa
Đau dây thần kinh tọa có thể ở hầu hết mọi nơi dọc theo con đường thần kinh, có khả năng đi theo một con đường từ thắt lưng đến mông và mặt sau của đùi và bắp chân. Bệnh có thể có một hoặc các triệu chứng như: Triệu chứng chính là đau nhói ở bất cứ đâu dọc theo dây thần kinh tọa; từ lưng dưới, qua mông và xuống mặt sau của một trong 2 chân.
Các triệu chứng phổ biến khác của đau thần kinh tọa bao gồm:
- Tê chân dọc theo dây thần kinh.
- Một số người cũng bị tê, ngứa ran hoặc yếu cơ ở chân hoặc bàn chân.
- Một phần của chân có thể bị đau, trong khi phần khác có thể bị tê.
- Cảm giác ngứa ran (kim châm) ở bàn chân và ngón chân
- Cơn đau này có thể ở mức độ nghiêm trọng và có thể trầm trọng hơn khi ngồi trong thời gian dài.
- Cơn đau có thể thay đổi từ đau nhẹ đến đau nhói, nóng rát. Đôi khi nó có thể cảm thấy như bị giật hoặc điện giật.
- Cơn đau tệ hơn khi ho, hắt hơi hoặc ngồi lâu. Thông thường, đau thần kinh tọa chỉ ảnh hưởng đến một bên của cơ thể.
Biến chứng do đau thần kinh tọa
Hầu hết mọi người hồi phục hoàn toàn khỏi chứng đau thần kinh tọa, thường không cần điều trị. Nhưng đau thần kinh tọa có thể làm hỏng dây thần kinh. Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu mất cảm giác ở chân bên bị đau thần kinh tọa. Hoặc mất kiểm soát ruột hoặc bàng quang
Đau thần kinh tọa khi nào đi khám bác sĩ?
Mặc dù cơn đau liên quan đến đau thần kinh tọa có thể nghiêm trọng, nhưng hầu hết các trường hợp đều khỏi sau vài tuần điều trị. Những người bị đau thần kinh tọa nghiêm trọng và yếu chân nghiêm trọng hoặc thay đổi ruột hoặc bàng quang có thể cần phẫu thuật.
Tóm lại, người bệnh nên đi khám nếu:
- Cơn đau kéo dài hơn một tuần, nghiêm trọng hoặc trở nên tồi tệ hơn.
- Đau đột ngột, dữ dội ở thắt lưng hoặc một chân và tê hoặc yếu cơ ở chân
- Đau sau chấn thương dữ dội, chẳng hạn như tai nạn giao thông
- Gặp khó khăn kiểm soát ruột hoặc bàng quang (bọng đái)
Ai dễ bị đau thần kinh tọa?
- Người lớn tuổi: cột sống thoái hóa, chẳng hạn như thoát vị đĩa đệm và gai xương, là những nguyên nhân phổ biến nhất gây đau thần kinh tọa.
- Thừa cân, béo phì làm tăng căng thẳng cho cột sống.
- Người hay vặn lưng, mang vác nặng hoặc lái xe cơ giới trong thời gian dài có thể gây đau thần kinh tọa.
- Những người ngồi nhiều hoặc ít vận động dễ bị đau thần kinh tọa hơn những người năng động.
- Người bị bệnh tiểu đường đối diện nguy cơ tổn thương thần kinh.
Điều trị đau thần kinh tọa
Nhiều người sau khi nhận biết được dấu hiệu đau thần kinh tọa, chắc chắn sẽ thắc mắc về cách chữa đau thần kinh tọa, bài tập đau thần kinh tọa, thuốc trị đau thần kinh tọa, tư thế nằm cho người đau thần kinh tọa, mẹo dân gian chữa đau thần kinh tọa, mẹo chữa đau thần kinh tọa, đau lưng… Thế nhưng, tùy mỗi bệnh nhân, sau khi thăm khám, xét nghiệm, chụp phim… bác sĩ sẽ có cách điều trị khác nhau cho từng ca bệnh.
Các phương pháp điều trị riêng lẻ cho chứng đau thần kinh tọa cấp tính và mạn tính:
- Phương pháp điều trị đau thần kinh tọa cấp tính
Hầu hết các trường hợp đau thần kinh tọa cấp tính đều đáp ứng tốt với các biện pháp tự chăm sóc, bao gồm: Thuốc giảm đau như ibuprofen. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại thuốc giảm đau đều phù hợp với tất cả mọi người; người bệnh cần được bác sĩ tư vấn. Các bài tập như đi bộ hoặc kéo dài nhẹ. Chườm nóng hoặc lạnh giúp giảm đau.
- Phương pháp điều trị đau thần kinh tọa mạn tính
Điều trị đau thần kinh tọa mạn tính thường bao gồm sự kết hợp của các biện pháp tự chăm sóc và điều trị y tế: Tập vật lý trị liệu, phục hồi chức năng, nhất là liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) – giúp kiểm soát cơn đau mãn tính bằng cách huấn luyện mọi người phản ứng khác với cơn đau của họ thuốc giảm đau.
Phẫu thuật có thể là một lựa chọn nếu các triệu chứng không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác và tiếp tục tăng cường.
Các lựa chọn phẫu thuật bao gồm: Phẫu thuật cắt bỏ thắt lưng – mở rộng tủy sống ở lưng dưới để giảm áp lực lên các dây thần kinh. Discectomy – loại bỏ một phần hoặc toàn bộ đĩa đệm thoát vị. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đau thần kinh tọa, bác sĩ phẫu thuật sẽ xem xét các rủi ro và lợi ích của phẫu thuật và có thể đề xuất một lựa chọn phẫu thuật phù hợp.
Các bài tập và kéo dài Có nhiều cách để giảm áp lực lên dây thần kinh tọa thông qua tập thể dục giúp người bệnh tự giảm bớt các triệu chứng gây đau, giảm hoặc tránh dùng thuốc…
Phòng ngừa đau thần kinh tọa
Không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa đau thần kinh tọa và bệnh có thể tái phát. Do đó, bạn cần hạn chế bệnh bằng cách luyện tập thể dục đều đặn. Để giữ cho lưng chắc khỏe, hãy tập luyện các cơ cốt lõi — các cơ ở bụng và lưng dưới cần thiết để có tư thế và sự thẳng hàng tốt.
Giữ tư thế tốt khi ngồi.
Chọn một chiếc ghế có hỗ trợ lưng dưới tốt, tay vịn và chân đế xoay.
Để hỗ trợ lưng thấp tốt hơn, hãy đặt một chiếc gối hoặc khăn tắm cuộn tròn ở phần nhỏ của lưng để giữ cho lưng cong bình thường.
Giữ đầu gối và hông ngang. Sử dụng cơ thể của bạn một cách chính xác.
Khi đứng trong thời gian dài, thỉnh thoảng hãy đặt một chân lên ghế đẩu hoặc hộp nhỏ.
Khi nâng vật nặng, hãy để đôi chân của bạn làm việc.
Giữ tải gần cơ thể của bạn. Không nâng và vặn cùng một lúc.
Tìm ai đó để giúp nâng những thứ nặng nề hoặc khó khăn lúc tập luyện.
Một số bài viết khác:
Hội chứng Tennis Elbow dẫn tới viêm gân
Phù nề dây chằng chéo trước có nguy hiểm không?
Bệnh viêm khớp tinh thể là gì? Nguyên nhân và Cách điều trị
Các bài tập tốt cho người bị trật khớp háng
Trật xương bánh chè: nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và điều trị
Viêm bao hoạt dịch khớp cổ chân: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị